Zeytin Sineği (Bactrocera oleae), ekonomik olarak en önemli zeytin zararlısı olup, Ergin 4-6 mm boyunda, parlak kahve ve bal renklidir. Zeytin sineği, çoğunlukla kışı toprağın 2-5 cm derinliğinde pupa halinde veya zeytinlik ve fundalıklarda ergin halinde geçirir. Erginler, toprak sıcaklığının 10 0C’yi bulmasından itibaren, ender olarak nisan başlarında, genel olarak hazirandan itibaren topraktan çıkmaya başlarlar.
Yumurta koyma olgunluğuna gelmek için, bir süre civardaki tatlı maddelerle beslenirler. Meyvelerin yumurta konulmaya elverişli hale gelmeye başladığı haziran sonlarında çiftleşen dişiler, öncelikle iri, parlak ve yağlanmaya başlamış zeytin meyvelerine yumurtalarını bırakır.
Bir dişi bir zeytin meyvesine ancak tek bir yumurta bırakabilir. Yoğunluğun yüksek olduğu yerlerde bir zeytin meyvesine farklı dişilerce 7-9 adet yumurta bırakılabilir. Yumurta konan yer, bir gün sonra koyu kahverengine dönüşür, buna “vuruk’’ denir. Bir dişi hayatı boyunca 200- 250 yumurta koyabilir. Yazın yumurta açılma süresi 18 0C’de 2 gündür. Bu süre sonbaharda 6- 10 güne kadar uzar. Yumurtadan çıkan larva meyve etinde galeriler açarak beslenir. Larva gelişme süresi 15-16 gündür. Yılda 3-5 nesil vermektedir. Bir neslin gelişme süresi havanın nemi, sıcaklığı gibi kriterlere bağlı olarak 20-40 gündür., Zeytin sineği larva döneminde ve meyve etinde zararlı olur. Yumurtadan çıkan larva gelişme süresinde çekirdek etrafında galeriler açarak beslenir. Böylece meyvelerin çürüyerek dökülmesine, yağ randımanının düşmesine, yağın asitliğinin yükselmesine dolayısıyla verim ve kalite kaybına neden olur. Özellikle sofralık zeytinlerde zararı daha büyük önem taşımaktadır. Zarar oranı normal yıllarda %15-30, salgın yıllarda ise %100’e kadar ulaşabilen verim ve kalite kayıpları görülür. Bu zararlı ile mücadelede, zararlı yoğunluğundaki artışa paralel olarak Zeytin Sineği’nin yumurta koyduğu dane sayısı oranı sofralık zeytinlerde %1, yağlık zeytinlerde %6-8 olduğunda ilaçlamaya başlanması önerilmektedir. Halbuki modern yetiştiriciliğe göre ilaçlı mücadele, en son uygulanması gereken yöntem olarak dikkate alınmalıdır. Daneler vuruk iriliğine ulaştığında asılan survey tuzaklarında ilk ergin sinek saptandığında geniş alanda (en az 1500-2000 ağaçta veya izole koşullara sahip bahçede) uygulanmak üzere tüm ağaçlara tuzak asılarak (kitlesel tuzaklama) zararlının popülasyon artışı baskılanabilir. Böylece, zararlıya karşı ilaçlamaya başlama zamanı geciktirilerek ilaçlama sayısı ve maliyeti düşürülebilir. Hatta kitlesel tuzaklama tüm bahçeleri kaplamak üzere yaygın olarak uygulandığında tuzak sayısı azaltılabilir (5-6 tuzak/da) ve hiç ilaçlama gerekmeyebilir. Zeytin Sineği’ne karşı ülkemizde Tarım ve Orman Bakanlığımızca Bitki Koruma Ürünü (BKÜ) ruhsatlı kitlesel tuzaklar bulunmaktadır. Bu tuzak, içeriğindeki cezbediciler sayesinde ortamda bulunan zeytin sineklerini üzerine çekerek öldürür. Bunun yanında özellikle maliyet yönüyle daha ekonomik ve hazırlanması son derece kolay olan plastik şişelerle yapılan zeytin sineği besi tuzağı vardır. Ülkemiz koşullarında ve düşük maliyetle uygulanabilir olan besi tuzağı aşağıda gösterildiği gibi kolayca hazırlanabilir. Zeytin Sineği Besi Tuzağı hazırlanışı; %2’lik oranla yapılacaksa DAP (Diamonyum Fostat-18- 46-0) gübresi (2 kg gübre 100 litre su ile karıştırılıp eritilerek veya pratik olarak 100 gr gübre 5 litre su içinde karıştırılıp eritilerek) suda eritilir. Plastik pet şişelerin üst kısmında karşılıklı olarak açılan 5 mm çapında 4-6 delik açılır, yarısına kadar gübreli su karışımı doldurur ve ağzı kapalı olarak ağaçların güney istikametine yerden 1,5-2 m yüksekliğe asılır. Gübre karışım oranı %2-5 arasında olması yeterlidir Yaz boyunca belirli periyotlarda pet şişe tuzakları kontrol edilerek içerisindeki eriyiğin bitmemesine dikkat edilir. Tuzakta biriken yakalanmış sineklerin imha edilmesi gereklidir. Pet şişe tuzakları son yıllarda üreticilerimiz tarafından uygulanmış ve başarılı bulunmuştur. Her ağaca asıldığında %100’e varan oranda zararın ortadan kalktığı tespit edilmiştir.Buna göre; 1. Zeytin sineği zararı, zeytin danelerinin vuruk iriliğine ulaştığında, bahçenin konumuna göre farklılık gösterebilir, (haziran ortasından itibaren) tuzaklar (pet şişe tuzağı vs.) önce, maksimum koruma için her ağaca 1 adet, monitör (izlemek – kontrol etmek) amacıyla ise dekara 1-2 adet olacak şekilde asılmalı ve izlenmeli, 2. Tuzaklarda ilk ergin zeytin sineği tespit edildiğinde, geniş alanda (en az 1500-2000 ağaçta veya izole koşullara sahip bahçede) uygulanmak üzere mümkünse tüm ağaçlara tuzak asılması şeklinde kitlesel tuzaklama yapılmalı, böylece zeytin sineği artışı baskılanmalı, 3. Kitlesel tuzaklamadan sonra da hasada kadarki dönemde ergin sinek sayısının takibi ile birlikte zeytin meyvelerinde vuruk sayımı yapılmalı, 4. Tuzaklarda yakalanan zararlı sayısındaki artışa paralel olarak yapılan kontrollerde meyvelerdeki vuruk oranı, sofralık çeşitlerde en az %1, yağlık çeşitlerde %6-8 olduğunda ilaçlı mücadeleye başlanmalı, bunun için mutlaka uzman teknik elemanlardan yardım alınmalı, 5. İlacın etki süresine ve zararlının her neslinin oluşturacağı yeni vuruk oranına göre, hasada kadar devam edecek bu uygulamada son ilaçlama ile hasat arasındaki süreye de dikkat edilmelidir. Hasadın erken yapılması ve üretim sezonu boyunca dibe dökülen zeytinlerin toplanıp bahçeden uzaklaştırılması da çok etkilidir Zeytin sineğinin ciddi ekonomik zararlarından dolayı, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğümüzün ilçemiz Mahallelerinde Zeytin Sineği Besi ve Feromon Tuzakları bulunmakta olup, periyodik zaman aralıklarında tuzak kontrolleri ve genel bahçe kontrolleri aksatılmadan yapılmaktadır. Kontroller neticesinde mücadele yapılması hakkında ilçemiz zeytin üreticilerine farklı kanallardan (SMS, duyuru ve anons) uyarılar yapılmaktadır. Üreticilerimizin uyarıları dikkate alması ve mücadelelerini en geç 3 gün içerisinde tamamlaması önemle rica olunur. Zararlıya karşı üreticilerimizin çok dikkatli olması, Müdürlüğümüzce yapılan erken uyarı ilanlarını takip etmelerinin yanı sıra kendilerinin de bahçelerini düzenli ve sürekli kontrol etmeleri,zararlının mücadeleye bağışıklık kazanmaması adına her uygulamada etken maddesi değişik ve farklı grupta ilaçları dozunda ve uygun şekilde kullanmaları önem arz etmektedir. Unutulmamalıdır ki, Zeytin Sineği mücadelesinde doğru ilacın, doğru dozda, doğru zamanda, doğru şekilde uygulanması ile başarıya ulaşılabilir. Tüm zeytin üreticilerimize önemle duyurulur
Gündem
Gündem
Gündem